Na jarenlang te hebben meegewerkt aan de ladderpuzzel heeft Chris Niemeijer het stokje overgedragen aan Aarnout Helmich. Samen met Frans Borm buigt hij zich vanaf deze editie over deze rubriek. Niemeijer begon op 1 januari 1989 met de ladderpuzzel en was dus bijna 35 jaar bij de rubriek betrokken. Zoals ook in het voorwoord van Merel Bruijnsteen staat zijn we Chris zeer dankbaar voor al zijn inspanningen voor de ladderpuzzel.

spel
1

Noord gever | Oost-west kwetsbaar | Paren

‘Zij een fit, wij een fit’ is een prima leidraad bij het concurrerend bieden. Wanneer de tegenpartij een fit heeft, is het niet zeker dat partner en jij er ook een hebben, maar het loont om ervan uit te gaan. Een eenvoudig voorbeeld; je zit in de tweede hand:

♠ A 10 5
♥ V B 7 2
♦ 8 3
♣ H 9 8 4

Je speelt een sleutelrol in de afloop van de bieding. Als je past, blijft het bij 2♦. Dat contract maakt een goede kans, want de tegenstanders hebben minimaal acht troeven en ongeveer twintig punten samen. Leg je er niet bij neer en kom in actie met een doublet. Partner zal de kracht van zo’n ‘balancing double’ niet overschatten, omdat je na de 1♦-opening hebt gepast. 

Hij heeft hooguit drie ruiten. Mocht hij alleen een vierkaart in schoppen hebben, dan is er geen fit en moet hij zich zien te redden. Het helpt dat hij een derde ruiten op tafel af kan troeven. Lukt 2♠ niet, dan geldt het motto: ‘Eén down is goed bridge’. Vaak is er wel een fit en maakt hij het contract. Geef hem: 

♠ H V 7 2
♥ H 10 5 4
♦ 9 6 2
♣ V 3

 In 2♥ is een overslag niet uitgesloten. 

Om het balancen voor te zijn hebben veel paren de kracht omgedraaid bij het steunen van een opening in een lage kleur. Met 6-9 punten bieden ze op driehoogte en met 10 of meer punten op tweehoogte. Het mes snijdt aan twee kanten. Bij de sterke steun is er meer ruimte om uit te zoeken wat het beste contract is. Bij de zwakke steun ligt de lat een treetje hoger voor een tegenstander die nog wil concurreren. Ook wij hebben ‘inverted minors’ opgenomen in het biedsysteem. Het eerste probleem is een randgeval.

Van den Bos: “3♦: 6-9 punten met fit en preëmptief voor het geval de tegenstanders in de bieding willen komen.”
Zuids hand is geschikt voor ruiten troef maar negen slagen maken kan een lastige opgave blijken. Er is een zuinig alternatief.
Niemeijer: “1SA, met frisse tegenzin maar de hand is te zwak voor een verhoging naar 2♦.”
Helmich: “1SA. We hebben de meerderheid van de punten, dus ik verwacht dat we dit wel halen. Als partner een vierkaart harten heeft, zullen oost-west niet veel hartenslagen kunnen maken. Ook als hij een driekaart heeft, wil ik de ruiten niet steunen, omdat ik bang ben de tegenpartij naar een maakbaar hartencontract te drijven.” 

Een bezwaar heeft:
Groenenboom: “3♦, je hebt net te weinig voor 2♦. Met dit hartenbezit wil je sans atout niet in jouw hand spelen.”
Als partner je 1SA-bod verhoogt naar 3SA en je linker tegenstander start met ♥V, gaat het mis, als er ♥Hx in de dummy komt. Zowel bij de experts als bij de inzenders durven de meesten dit risico te lopen.
Kolen: “1SA. Waarschijnlijk speelt een ruitencontract beter, maar als je inverted minors hebt afgesproken, moet je met deze hand 3♦ bieden en daar is ze te evenwichtig voor. Een 1♠-bod zou kunnen maar leidt te vaak tot rampen. Dus blijft 1SA over.”
Spreek met partner af inverted minors te spelen. Het schept ruimte als je sterk bent, en maakt het de tegenpartij lastig als je zwak bent. Bij twijfel is het bijbod van 1SA een goede optie.

spel
2

West gever | Allen kwetsbaar | Paren

Wanneer je reageert op partners informatiedoublet, ben je gebonden aan afspraken over het vervolg. Zuids bewegingsruimte is hier beperkt.

Kolen: “1♠. Daar heb je veel voor maar als er een manche in zit, moet partner een hand hebben waarmee hij nog een keer kan bieden. Een sprong naar 2♠ zou een vijfkaart beloven. Voor 2♣ ben je te zwak.”
Zuid heeft biedplicht, ook als hij erg weinig heeft. Alleen 2♣ is een dwangbod, andere biedingen zijn naar kracht. Om 9-11 punten aan te geven springt de helft van de inzenders naar 2♠, maar voor zo’n sprong is bij het panel een vijfkaart vereist.
Bijna alle experts maken in deze situatie een uitzondering op een algemene regel.
Van Delft, Groenenboom, Hop: “2♣, de hand is net te sterk voor 1♠. Een sprong naar 2♠ toont een vijfkaart. Hier begin je met een cuebid en na partners bod in een rode kleur bied je 2♠. Je vertelt dan dat je een vierkaart schoppen hebt en 10 of 11 punten.”
Een bod in de kleur van de tegenpartij maakt de bieding mancheforcing, maar na partners volgbod of informatiedoublet geeft zo’n bod een hand aan die inviterend is of sterker.

♠ H V 10 7 2

♥ B 8 4

♦ V 9 6 3

♣ 10

spel
3

Oost gever | Niemand kwetsbaar | Viertallen

Met het 3♣-bod inviteert noord voor 4♠. Zou oost gepast hebben, dan had zuid de invite afgewezen met 3♠. Door oosts doublet krijgt zuid een keuze.

Kolen: “Pas. Noord biedt zelf wel. Met 3♦ vertel je je zijkleur maar het geeft ook manche-interesse aan. Je moet hier wel met partner afspreken wat een direct 3♠-bod inhoudt.”

De meeste experts bieden 3♠ maar zijn het niet eens over de betekenis.
Van den Bos, Winkel: “3♠: snel afzwaaien is het zwakst. Een pas of een 3♦-bod zou een (iets) betere hand beloven dan deze.”
Hop, Niemeijer: “3♠. Dit geeft een geschikt minimum aan. Zuid hoeft zich niet te schamen voor zijn volgbod. Passen is hier het zwakst.”
Helmich: “3♠. Buiten de singleton kan ik geen overwaarde ontdekken in deze hand. Met een vlakke verdeling zou ik passen.”

Veel inzenders zijn optimistisch, evenals:
Groenenboom: “3♦. Als partner weinig verspilde klaverpunten heeft en 3♦ valt goed, wil ik 4♠ wel proberen. Bij twijfel kan hij nog 3♥ bieden. Dan houd ik het bij 3♠.”
Bespreek met partner het verschil tussen passen en afzwaaien, wanneer je keuze hebt na zijn invite.

spel
4

Zuid gever | Niemand kwetsbaar | Viertallen

Bruijnsteen, Van Delft: “2♠. Wij spelen een twee-over-een als manche-forcing. Met elk minimum herbieden we dan 2♠.”
Twee-over-een manche-forcing maakt onderdeel uit van Standard American, het systeem waarmee Amerikanen leren bridgen. De afspraak maakt het bieden makkelijk, als noord een sterke hand heeft, maar schept problemen als noord inviterend is. Geef hem ♠x ♥AVxxx ♦xxx ♣A10xx. Op zuids 1♠-opening moet hij dan 1SA bijbieden en daarna is 4♥ nauwelijks nog te bereiken. Bij ons mag een 2♥-bod vanaf 10 punten.
Winkel: “3♥. Twintig jaar lang moest ik met deze hand 4♥ bieden om aan te geven dat ik niks had. Tegenwoordig kun je geloof ik met een minimum weer gewoon steunen met 3♥.”
Ook de meeste inzenders bieden 3♥ als invite, maar verdelingspunten maken inviteren hier niet nuttig. Nu er een hartenfit is, krijgt zuid één verdelingspunt voor zijn korte lage kleur en een tweede voor de vijfkaart in een zijkleur. Zijn hand is dus 14 punten waard. Naast de vijfkaart harten heeft ook noord een korte kleur. Zijn hand telt dus voor minimaal 11 punten.
Van den Bos, Helmich, Hop: “4♥, een minimum met hartenfit. Tegenover 11+ punten met een vijfkaart harten zal 4♥ niet veel te hoog zijn. Een 3♥-bod belooft overwaarde.”

♠ A

♥ A H B 10 9 5 2

♦ 6

♣ A 8 6 3

spel
5

Zuid gever | Noord-zuid kwetsbaar | Viertallen

Zowel 4♠ als 5♥ zit erin. Hogere contracten gaan down.

Wat zit erin en welke kleur wordt troef?
Bruijnsteen, Van Delft: “4SA. Zuid hoeft niet bang te zijn voor het vijfniveau. Het kan nog wel zeven zijn.”
Een bezwaar is dat noord zal reageren alsof schoppen troef wordt. Dat geldt ook voor:
Kolen: “5♦. Ik heb te veel om te passen en doe met 5♦ een slempoging. Dat ontkent geen klaverencontrole want 5♣ zou echt zijn.”
Van den Bos, Hop: “6♥, een gok. Zuid zou graag een poging doen voor een hartenslem maar die is er niet. Kwetsbaar zal noord vast iets nuttigs hebben voor zijn 4♠-bod.”

Op zoek naar het beste slem gaat:
Helmich: “5SA: ‘Partner, pick a slam’. Als partner 6♣ voorstelt, pas ik. Hopelijk kaatst hij de bal terug met 6♦. Dan heb ik een makkelijk 6♥-bod.”

Voorzichtig zijn:
Groenenboom: 5♥. Ik kan niet passen. Partner staat onder druk en kan goed met ♠Hxxxxx 4♠ bieden. Of het slem is, valt niet meer uit te zoeken.”
Winkel: “Pas. Zuid moet de tweede ruiten aftroeven met ♠A. Vaak heeft noord een matige hand met erg lange schoppen.”

Het spel kwam voor op een clubavond van Hok.

De keuze van de experts

Ladderpuzzel op internet