Een Clubkadercoach kan volgens Kuijpers niet zomaar bij elke handbalvereniging geplaatst worden. De vereniging moet aan een aantal voorwaarden voldoen, wil de Clubkadercoach zijn of haar werk goed kunnen uitvoeren. “De allereerste voorwaarde is voor de hand liggend, maar verenigingen moeten wel weten dat de Clubkadercoach bestaat en wat het is. De Buurtsportcoach zullen ze inmiddels allemaal kennen, maar als ze nog nooit gehoord hebben van de Clubkadercoach, gaan ze er ook niet naar op zoek.”

Feedback in plaats van kritiek
De tweede voorwaarde is urgentiebesef. De vereniging moet zich realiseren dat er zaken te verbeteren zijn en dat de trainers gebaat zijn bij een stukje begeleiding. Als een vereniging die noodzaak niet ziet, zal de komst van de Clubkadercoach niet breed gedragen worden. Daarmee komt Kuijpers bij de derde voorwaarde: het draagvlak voor de komst van de Clubkadercoach. “Een club moet er wel voor openstaan om zo iemand te verwelkomen. Je moet van tevoren peilen of de trainers wel openstaan voor feedback en hen vertellen dat de Clubkadercoach er niet is om kritiek te geven. Als ze dat accepteren, heb je een grote stap gezet.”

Handbalverenigingen moeten dus weten van het bestaan van de Clubkadercoach en er vervolgens ook voor openstaan. Om dat te realiseren, liggen er taken voor de vereniging, de bond en de gemeente. “Als er goed accountmanagement plaatsvindt tussen het NHV, de vereniging en de gemeente, heb je de behoeften van de vereniging helder in beeld en kun je daarop inspelen. Het idee van de Clubkadercoach moeten we er een beetje inmasseren, want wat de boer niet kent, dat eet-ie niet. Het is dus geen realistische verwachting dat clubs volledig uit zichzelf met de Clubkadercoach aan de slag gaan. Zij moeten ook door de gemeente en ons als bond een beetje de goede richting op worden geholpen. De driehoek tussen de bond, gemeente en vereniging is daarvoor absoluut de basis.”

Naar elkaar kijken
Zo duidelijk als Kuijpers de ideale route voor ogen heeft, zo lastig kan het zijn in de praktijk. Het NHV is immers net zo goed een vereniging waarbinnen urgentiebesef en draagvlak voor de Clubkadercoach moet worden gecreëerd. “Anders zouden we er al wel volle bak mee bezig zijn gegaan. Sportbreed zien we ook wel terugkomen dat iedereen een beetje naar elkaar kijkt. We willen allemaal hetzelfde, maar binnen die driehoek van bond, gemeente en vereniging, is nog niet duidelijk waar de regie ligt, wie de verantwoordelijkheid heeft.”

Rooskleurige toekomst
Desondanks ziet Kuijpers de toekomst van de Clubkadercoach in het handballandschap heel rooskleurig. “Hopelijk hebben we binnen ongeveer vijf jaar een aantal voorbeeldverenigingen met succesvolle Clubkadercoach-ervaringen. Zo kunnen we een olievlek creëren die zich over alle handbalverenigingen verspreidt en waardoor het urgentiebesef en het draagvlak toenemen. De Clubkadercoach zou zoveel waarde en plezier kunnen bieden aan de trainers, dat iedereen er mee aan de slag zou moeten. Het mooiste zou zijn als we in heel sportend Nederland, dus niet alleen in het handbal, met de Clubkadercoach eenzelfde soort traject kunnen doorlopen als met de Buurtsportcoach is gebeurd. Ik ben ervan overtuigd dat we dan twintig procent meer mensen aan het sporten houden. Onze structuur is zo gebaseerd op al die vrijwilligers die zoveel goed werk doen, dus laten we hen dan ook de juiste ondersteuning bieden zodat zij fantastisch werk kúnnen doen.”

Nanne Wijnheijmer was als projectleider Clubkadercoaching namens SportUtrecht betrokken bij de Proeftuinen. Zij onderschrijft de positieve toekomstvisie van Kuijpers. “Ons doel is om zo veel mogelijk mensen met plezier te laten bewegen. De Clubkadercoach draagt bij aan dat sportplezier. Als er goede, pedagogisch onderlegde trainers staan die voor kinderen een leuke training kunnen verzorgen, ervaren die kinderen meer sportplezier en zullen ze meer en langer blijven sporten. De Clubkadercoach helpt trainers bij het creëren van dat sportplezier. Ik weet zeker dat bijna alle clubs daarvoor openstaan, wij zijn alleen nog zoekende naar de juiste manier om de Clubkadercoach nu bij zo veel mogelijk verenigingen onder te brengen.”

Aansturing van de Clubkadercoach
Gedurende de Proeftuinen bevond Wijnheijmer zich midden in de driehoek van bond, gemeente en vereniging. Volgens haar is dat een zeer succesvolle driehoek, waarbinnen veel in samenspraak gebeurde. Ze leerde dat die samenwerking erg belangrijk is bij het professionaliseren van het kader. “Vanuit SportUtrecht had ik voornamelijk contact met de Clubkadercoach, om te weten wat er goed ging en waar de Clubkadercoach tegenaan liep. De bond was iets meer indirect betrokken bij het proces. Eens in de zoveel tijd hadden we een evaluatiemoment om te kijken of we op de goede weg waren en of er nog ondersteuning nodig was. Die verhouding, van regelmatig contact met de vereniging en zo nu en dan met het NHV, werkte goed. Anders zijn er teveel mensen verantwoordelijk voor de aansturing van de Clubkadercoach.”

Voornamelijk bij de handbal- en de korfbalvereniging in Utrecht verliep het traject met de Clubkadercoach naar wens. Het leidde ertoe dat SportUtrecht graag verder wil met Clubkadercoaching in de gemeente. “We leiden onze buurtsportcoaches nu op om ook de taken van een Clubkadercoach te kunnen vervullen. Veel verenigingen schreven zich in voor de toewijzing van zo iemand en dus zijn we de Buurtsportcoaches ook als Clubkadercoaches gaan inzetten. Zij hebben echter ook nog hun reguliere takenpakket, dus dat is soms wat schipperen en niet ideaal. Omdat ik echt denk dat elke club gebaat is bij trainersbegeleiding en bijna elke club er ook voor openstaat, gaan we meer over de Clubkadercoach communiceren. We willen andere clubs bereiken door hen kennis te laten maken met de positieve ervaringen van de Clubkadercoach.”

Trainersnetwerk
Om dat te realiseren, is SportUtrecht een trainersnetwerk aan het opzetten. Zo wil Wijnheijmer de olievlek creëren waarover Kuijpers eerder al sprak. “In het trainersnetwerk zitten trainers van verschillende clubs in Utrecht, óók van clubs die deelnamen aan de Proeftuinen en dus ervaringen hebben met de Clubkadercoach. Zij kunnen hun kennis en ervaringen dus weer doorgeven aan de andere trainers binnen het netwerk. Zo moeten die goede voorbeelden zich gaan verspreiden, waardoor we de Clubkadercoach bekender maken binnen Utrecht en breder kunnen gaan inzetten. Op dit moment is de bond nog iets meer naar de achtergrond verschoven dan tijdens de Proeftuinen, maar als er straks meer Clubkadercoaches actief zijn, hanteren we graag weer dezelfde driehoeksverhouding met de vereniging en het NHV.”

Driehoek van bond-gemeente-vereniging van grote waarde voor NHV

‘Altijd en overal handbal’ is een van de doelstellingen uit het Strategisch Plan van het Nederlands Handbal Verbond (NHV). Een belangrijke stap om deze doelstelling te behalen, is het professionaliseren van verenigingen door het verbinden van professionals. Een Clubkadercoach zou daarbij goed van dienst kunnen zijn, maar hoe realiseer je nou dat elke handbalvereniging een Clubkadercoach krijgt? “De Clubkadercoach moet een verlengstuk zijn van de bonden, de gemeenten en de verenigingen, maar vooral naar elkaar toe”, aldus Stéphan Kuijpers, Projectleider Verenigingsservice en Productontwikkeling en voorheen projectleider Clubkadercoaching bij het NHV.