Sportjaar zonder podium

Geef het volk brood en wielen

Er werden vorig jaar allemaal noodgrepen toegepast om het wielerleven zoveel mogelijk in beweging te houden. Net als in 1940 in Frankrijk. 

In de eerste maanden na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog op 1 september 1939, deed Frankrijk er van alles aan om zoveel mogelijk wielerwedstrijden te organiseren, desnoods op een ander moment dan normaal. Het volk wil tenslotte brood en wielen. 

Begin december 1939 deelde tijdschrift L’Auto daarom mee dat de editie van 1940 van Parijs-Roubaix was vastgelegd voor 23 maart 1940, Eerste Paasdag. De route werd wel omgedraaid van Roubaix naar Parijs. Een week daarna publiceerden de Franse wielersportleiders de complete wedstrijdkalender van 1940, zelfs mét de Tour de France. Alleen Bordeaux-Parijs was van deze kalender verwijderd.

‘Frankrijk wil gewoon doen’, vatte Limburger Koerier deze sportieve ambities samen. ‘In Frankrijk, waar de oorlog toch heel wat meer ontwricht moet hebben dan hier te lande, hebben de organisators van klassieke wedstrijden, in samenwerking met den Franschen Wielerbond een aantal wegwedstrijden vastgesteld. Uiteraard kan men er niet aan denken, de route te laten loopen langs de Oostgrens (daar wordt immers gevochten!). Overwogen wordt thans de étappes voor een gedeelte naar Spaanschen bodem te verleggen.’

Wat er allemaal terecht van zou komen, wist nog niemand, beaamde deze krant. ‘In ieder geval is het te prijzen in de leiding van den Franschen wielerbond, en niet minder in de organisators, dat zij onder de huidige omstandigheden zoo’n voortvarende houding demonstreeren.’ Het moest als voorbeeld dienen voor de Nederlandse wielerwereld, spoorde het blad aan: ‘Moge het hier te lande een aansporing zijn om in Nederland even gewoon te doen!’ Niemand kon toen natuurlijk weten dat ons land vijf maanden later ook bezet zou worden door de Duitsers.

Geruchten
Toch geloofde ook in Frankrijk zelf niet iedereen in een goede afloop. Zo sprak De Tijd op 10 januari 1940 met aan anonieme Franse wielerofficial, die het geplande wielerseizoen van 1940 eens nuchter beschouwde. “Kijk eens, ik geloof er niets van, dat er belangrijke internationale weg- en andere wedstrijden zullen komen. Men vergete niet, dat alle Fransche renners van reputatie gemobiliseerd zijn en practisch niet kunnen trainen.” 

En inderdaad lagen veel renners aan het front, waarbij zelfs al het gerucht ging dat Emile Masson op 27 mei 1940 was gesneuveld, nota bene de Belgische winnaar van Parijs-Roubaix in 1939. ‘De Belgische wielersportwereld lijdt hiermee wel een bijzonder zwaar verlies’, aldus Limburger Koerier. ‘Masson was een van de jongeren waarvan men met recht nog zeer bijzondere dingen verwachten kon.’ Het gerucht klopte gelukkig niet en zo won Masson ná de oorlog nog twee keer het Belgisch kampioenschap. Hij overleed in 2011, op 95-jarige leeftijd.

De Franse official had het in januari 1940 wel degelijk goed gezien, want op 4 april werd Roubaix-Parijs definitief geschrapt. Net als in 2020 ging deze wielerklassieker dus op het laatste moment alsnog niet door. De Tour de France keerde pas in 1947 weer terug op de wieleragenda.