Sportjaar zonder podium

Het enige voetbaljaar zonder kampioen

Na heel veel gedoe werd Ajax aangewezen als de kampioen van Nederland van het seizoen 2019/2020. Zo blijft de competitie van 1944/1945 de enige zónder kampioen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd er gewoon gevoetbald, zo ook in de zomer van 1944 in aanloop naar weer een nieuw jaar. ‘De voetbal rolt weer lustig’, blikte dagblad De Tijd vooruit op 1 september 1944. Twee dagen later was in het zuiden van het land de eerste speeldag van het nieuwe seizoen. Elders werden oefenwedstrijden gespeeld. Bij AFC in Amsterdam was de Arolbekerfinale tussen AGOVV en HBS het slotstuk van een plaatselijk bekertoernooi.

Het was die dag gezellig druk. De toeschouwers bij AFC waren ook nog eens zeer optimistisch over de nabije toekomst, tekende sportjournalist Max Adriani Engels een jaar later op in tijdschrift Sport In En Om Amsterdam. “Vanavond voetbalt M.V.V. in Maastricht natuurlijk al tegen de Engelsen”, aldus een toeschouwer. Ook werd de mogelijkheid besproken van een internationale wedstrijd in het Olympisch Stadion tegen een Engels team, met een honkbalwedstrijd tegen de Amerikanen als voorprogramma. “Als die tanks een beetje snel aanrijden, kunnen we misschien volgende week al tegen de Engelsen voetballen.”

Pas driekwart jaar later stonden de tanks in de hoofdstad. ‘En in al die acht maanden lag de sport in het nog bezette deel van Nederland volkomen stil’, blikte Adriani Engels terug.

Dolle Dinsdag

Zo was 3 september 1944 niet het begin van een nieuw seizoen, maar juist de laatste speeldag in oorlogstijd. Twee dagen later was het Dolle Dinsdag, de dag waarop door Nederland de geruchten gingen dat de bevrijding ophanden was, met de geallieerde troepen vlak bij de grens met België. Nog diezelfde week volgde een noodverordening ‘met het oog op den uitzonderingstoestand’, waarbij het werd verboden om voetbalwedstrijden te organiseren. 

Alle voorbereidingen van de voetbalbond waren daarmee voor niets geweest. Het speelschema, zoals aangekondigd in Officieele mededeelingen van den Nederlandsche Voetbalbond, had geen enkele waarde meer. De opzet voor de oostelijke provincies was al wel verspreid, waaruit is op te maken hoeveel moeite het de bond had gekost om die te maken.

Vanwege verordeningen en de avondklok waren lange reizen voor uitwedstrijden uitgesloten. Er moest rekening worden gehouden met vernielde bruggen. De onderlinge afstand van de clubs moest daarom zo gering mogelijk zijn, waardoor sommige competities heel klein werden. De 2de klasse D in Gelderland bijvoorbeeld bestond slechts uit Aalten, Doetinchem, Varsseveld en WVC uit Winterswijk. Zij kregen een dubbel programma. De 2de klasse A daarentegen telde dan weer elf verenigingen uit de regio Rijssen–Hengelo–Oldenzaal.

Het kwam er allemaal niet van, want tot en met mei 1945 lag het openbare leven stil door de spoorwegstaking. Ook de voedseltransporten vielen stil, waardoor in het westen de Hongerwinter volgde. En dan bleven de geallieerden ook nog eens steken bij de grote rivieren, waardoor ons land letterlijk werd verscheurd in bezet en bevrijd gebied.

Zo was er in 1945 geen voetbalkampioen, maar om heel eerlijk te zijn, was dat niet het allerbelangrijkste waar ons land toen mee te maken had. Pas op 5 november 1945 gingen de competities weer van start, na een onderbreking van veertien maanden – nog steeds de langste Nederlandse voetbalstop ooit.