Sportjaar zonder podium

De comeback van Jane Fonda

Tijdens de eerste lockdown zat er weinig anders op dan in eigen huis te sporten. Opeens stond Jane Fonda weer in de belangstelling met haar work-outs van veertig jaar geleden.

Begin jaren tachtig was de Amerikaanse filmster Jane Fonda de eerste die de wereld thuis liet zweten. Inclusief beenwarmers en haarband maakte ze een aantal zeer succesvolle trainingsvideo’s voor trainingen om fit en lenig te blijven. De video’s waren een vervolg op het Jane Fonda’s Workout Book, dat in 1982 verscheen. Fonda combineerde daarin ballettrainingen met trimmen en fysiek zware oefeningen. Ook besteedde ze veel aandacht aan gezond eten. 

Van zowel de boeken als de trainingsvideo’s werden miljoenen exemplaren verkocht. Het boek belandde zelfs in de top vijf van de New York Times Bestsellers List. De gekleurde beenwarmers en haarbanden werden een typisch product van die tijd. 

Verder zorgde Fonda voor de doorbraak van de betaalbare videorecorder, die toen nog maar net op de markt was. Veel mensen kwamen er zo achter dat dit apparaat méér was dan alleen een thuisbioscoop. Zoals Het Parool schreef op 19 oktober 1983: ‘Nog vrij onbekend bij de videobezitters is het bestaan van videocassettes met andere onderwerpen dan bioscoopfilms. In de videotheken nemen deze zogenoemde Specials nog geen belangrijke plaats in, om de eenvoudige reden dat het publiek nog niet voldoende belangstelling toont. De in Nederland op video uitgebrachte Specials beperken zich op dit moment nog tot uiterst populaire onderwerpen op het gebied van popmuziek, sport, hobby en documentaires over de natuur.’ De video van Jane Fonda werd door de krant expliciet genoemd als een van die bijzondere nieuwe uitgaves.

Frustraties van Fonda
Nederland was daarna al snel in de ban van aerobics. De kranten stonden vol met advertenties, zoals deze in De Telegraaf: ‘Jane Fonda’s unieke fitnessprogramma helpt u uw lenigheid, energie en schoonheid te bewaren. Amerika’s best verkochte videocassette, door miljoenen met succes gevolgd!’ 

Het succes was zelfs zo groot dat fitness het leven overnam van de allerfanatiekste beoefenaars, ook tot frustratie van Fonda zelf in 1985: “Stop met proberen zo dun te zijn. Fitness is één ding, zelfvernietiging door obsessie is iets heel anders. Men moet het niet perfect zijn leren accepteren.”

Bijna veertig jaar later maakte deze rage van de jaren tachtig een opmerkelijke comeback, omdat die ideaal bleek voor sport in coronatijd. We konden toch nergens heen en daarom was fitness een ideale oplossing om toch in conditie te blijven. Op YouTube stegen de kijkcijfers van haar instructievideo’s daarom opeens weer tot hoge aantallen. En in april 2020 plaatste Fonda, inmiddels 82 jaar oud, een nieuwe instructievideo op TikTok en Instagram. “I am gonna bring back the Jane Fonda Workout. So come on and do it with me.” 

Het filmpje neemt alleen opeens een verrassende wending met een politieke oproep van Fonda over de klimaatcrisis, dat ándere actuele probleem van onze tijd. Dáár moeten we iets aan doen, aldus Fonda, en niet alleen maar aan onze eigen conditie. “The future needs you. I need you.”

Waarmee Fonda opnieuw de tijdgeest begreep, veertig jaar na het decennium van video en fitness.