In workshops over de mentale aspecten van sport en presteren komt Van Yperen regelmatig voetbaltrainers tegen die niet geloven dat het nemen van strafschoppen onder hoge druk trainbaar is. Hun redenering is dat de druk die spelers tijdens een groot toernooi als een WK ervaren, niet is na te bootsen. Daar heeft de hoogleraar een interessant gedachtenexperiment voor.

Stel je twee voetbalteams voor (Team X en Team Y) die volledig gelijkwaardig zijn: zelfde niveau, zelfde type spelers, zelfde type trainer, zelfde speelstijl, zelfde palmares. Er is eigenlijk maar één verschil. Gedurende het gehele seizoen nemen alle spelers van Team X na afloop van elke training ten minste één strafschop. De spelers van Team Y doen dat niet. (“Dat heeft toch geen zin.”)

Aan het einde van het seizoen treffen beide teams elkaar in de belangrijkste wedstrijd van het jaar: de bekerfinale.

Die levert geen winnaar op na de reguliere speeltijd, noch na de verlenging. Strafschoppen!

Welk team heeft de meeste kans om de strafschoppenserie winnend af te sluiten?

Lees het antwoord in het artikel.

Vooral topcoaches en topsporters willen altijd sneller, hoger, verder en beter. Betekent dat dat zij nooit tevreden zijn? Toen Jeroen Otter nog bondscoach was van de Nederlandse shorttrackers zei hij: “Ik ben nooit tevreden… Er is geen enkele manier waarop ik mezelf tevreden kan stellen.” Van Yperen buigt zich over de vraag of die houding problematisch is: Heb je dan nog wel plezier in wat je doet?

Lees hier het artikel.

Tijdens het Jaarcongres Wetenschap voor de Sportpraktijk over Veerkracht kwam de term planned disruptions veelvuldig voor. Dit zijn doordachte, ontregelende acties onder gecontroleerde omstandigheden. Deze acties zijn bedoeld als leerervaring. Het is daarom essentieel dat trainer en sporters achteraf bespreken hoe de sporters reageerden op de ontregelingen. Van Yperen legt deze waardevolle mentale training uit aan de hand van de aanpak van Louis van Gaal, Earl Woods (vader van Tiger), Jeroen Otter en de ervaring van hockeyinternational Maartje Paumen tijdens een militair drillkamp.

Lees hier het artikel.

Arousal is een fysiologisch proces dat vooral wordt aangestuurd door de hersenstam en tot uiting komt in allerlei autonome functies, zoals hartslagfrequentie, klamme handen, spierspanning, hoge ademhaling, huidgeleiding en grote pupildiameter. Deze symptomen beïnvloeden het prestatieniveau van de sporter. Atlete Femke Bol is een rolmodel op dit gebied, schrijft Van Yperen. Zij is namelijk bijzonder goed in staat om haar aandacht te verplaatsen van de mentale druk in haar hoofd naar de fysieke druk op het startblok. Lees in dit artikel meer over het bereiken van zo’n optimaal arousalniveau.

Het is een misverstand dat ‘negatieve’ emoties als boosheid, onvrede en irritatie altijd een negatief effect hebben op sportprestaties. Sifan Hassan gaf in 2019 bij haar wereldtitel op de 1500 meter in Doha aan dat ze haar boosheid om twee gemiste titels en de schorsing van haar coach Alberto Salazar gebruikte bij haar buitenaards snelle race. Dat voorbeeld illustreert volgens Van Yperen dat een ‘negatieve’ emotie als boosheid ook positief kan uitpakken. Maar hoe kan boosheid prestatieverhogend werken?

Lees hier het artikel.

Zelf-handicappen is het – al dan niet bewust – creëren van handicaps voor jezelf om je daardoor te kunnen indekken tegen een mogelijke mislukking. Het is misschien moeilijk voor te stellen, maar sporters doen dit met regelmaat. Hoe vaak dit gebeurt is onbekend omdat zelf-handicappen moeilijk is te meten en vast te stellen. Aan de hand van de Belgische snookerkampioen Luca Brecel legt Nico W. van Yperen dit fenomeen nader uit. Waarom sporters dit doen om zoals Brecel zegt: “De druk op afstand te houden.”

Lees hier het artikel.

Iedere sporter wil graag een CUP winnen. Maar in een CUP-situatie geraken, dat wil niemand. In de sportpsychologie staat CUP namelijk voor ‘Choking Under Pressure’. Wat is dat precies? Hoe ontstaat het en hoe kun je dit falen onder druk voorkomen? Is het te voorkomen? Van Yperen geeft in het artikel antwoord.

Lees hier het artikel.

Nico W. Yperen werd in 2017 benoemd tot de eerste hoogleraar sportpsychologie, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Op basis van onderzoek probeert hij een breed publiek van coaches tot sporters te informeren over de mentale aspecten van sport en presteren. Dat doet hij op regelmatige basis op zijn blog www.SportScience.blog en met het eerder verschenen boek Focus, vertrouwen, veerkracht.