Wie echt de teamdynamiek wil optimaliseren, zal hier het hele seizoen mee bezig moeten zijn

Door Marjolein Torenbeek Beeld Shutterstock

Wie kent ze niet: teams met kwalitatief goede spelers, die het niet goed lukt om gedurende het seizoen een eenheid te vormen. Die de neuzen niet dezelfde kant op krijgen, met elkaar botsen, tijdens wedstrijden niet goed communiceren en uiteenvallen zodra ze met tegenslag te maken krijgen. Waardoor ze gedurende het seizoen weinig beter worden en minder goed presteren dan verwacht.

Expert

Teambuilding kost op deze manier weliswaar tijd, maar als je het slim aanpakt, met kleine, eenvoudige werkvormen, is teambuilding goed te integreren in de tijd dat je sporters toch al bij elkaar zijn. Bijvoorbeeld aan het begin van de training, tijdens de warming-up of onderweg naar een wedstrijd. Bovendien zal je van deze regelmatige investering op de lange termijn veel profijt hebben, doordat je onrust, onduidelijkheid en onzekerheid snel kunt tackelen. Als trainer-coach kan je veel teambuildingsoefeningen prima zelf uitvoeren. Heeft je team op een bepaald moment meer nodig, dan kun je er altijd een expert bij halen.

Kleine momenten inbouwen

Bij teambuilding denken veel mensen aan vlotten bouwen, bootcamps of lasergamen. Maar het bouwen van een team is veel meer dan dat. Dit soort activiteiten zorgen wel voor een gezamenlijke ervaring, wat helpt bij het vormen van een teamgevoel. Maar als je de activiteit niet koppelt aan hoe iemand bijvoorbeeld functioneert in een team, of hoe er onderling wordt gecommuniceerd, zal deze weinig impact hebben op hoe de groep op het veld (onder druk) samenwerkt. Bovendien zijn één of twee van dit soort activiteiten niet voldoende. Het is beter om heel regelmatig, gedurende het hele seizoen, kleine momenten van teambuilding in te lassen, dan één keer een grote activiteit. Wie echt de teamdynamiek wil optimaliseren, zal hier het hele seizoen mee bezig moeten zijn. Want het ene moment kan een team goed draaien, het volgende moment is er wat aan de hand. Bijvoorbeeld als gevolg van een tegenvallende wedstrijd, onvrede over speeltijd of een conflict binnen de groep.

Collectief

Het lijkt dan alsof hij achterover kan leunen. Toch wordt een sportteam niet vanzelf een eenheid. Daar moet je als coach samen met je team hard voor werken. Elkaar leren kennen, letterlijk en figuurlijk op elkaar ingespeeld raken en de neuzen dezelfde kant op krijgen, kost tijd. En als je je realiseert dat een team bestaat uit een verzameling individuen, ieder met zijn of haar eigen ervaringen, ambities, waarden en persoonlijkheid, is het eerder verrassend dat zo’n groep uit zichzelf een eenheid wordt, dan vanzelfsprekend. Laat je het proces van teamvorming dus op zijn beloop, dan duurt dit onnodig lang en heb je lange tijd last van onrust en ruis in de groep. Bovendien is de kans groot dat het team aan het einde van het seizoen nog steeds geen collectief is geworden en hierdoor zijn potentie niet heeft kunnen waarmaken. Het is dan ook belangrijk om voldoende tijd en energie te investeren in teambuilding.

Genieten

Er zijn ook teams die wel een eenheid weten te vormen. Teams die op papier misschien minder goed zijn, maar juist doordat ze een hechte groep zijn, met een prettige en effectieve teamdynamiek, toch grote ontwikkelstappen maken en mooie teamprestaties neerzetten. In deze teams begrijpen spelers elkaar en accepteren ze elkaars verschillen. Ze communiceren prettig en effectief, spreken zich uit wanneer dit nodig is, en zetten zich in om elkaar, op verschillende manieren, beter te maken. Dit soort teams worden gekenmerkt door een bepaalde rust (afwezigheid van gedoe), een hoge energie en veel plezier. Voor een coach is dit genieten.

Een coach is de aangewezen persoon voor het smeden van een goed team. Deze rol van teambuilder is van groot belang om samen te presteren en plezier te behouden. Maar hoe zorg je dat het team aan het begin van het seizoen hecht wordt en vervolgens ook blijft? Marjolein Torenbeek, Sportpsycholoog VSPN en Expert teamontwikkeling sport, legt uit dat dit verder gaat dan een survivalkamp. En dat groepsdynamiek ook bij individuele sporten een rol speelt.

De coach als
teambuilder